Öğrenmenin en kalıcı yolu

Öğrenmenin en kalıcı yolu ‘deneme sınavları’
— Sürekli çalışmama rağmen, ÖSS’ye hazır olmadığımı hissediyorum.
— Öğrendiklerimi bir türlü hatırlamıyorum.
— İnşallah üniversiteye giriş sınavında hatırlarım.

Gibi iç konuşmalar üniversiteye hazırlanan tüm öğrencilerin zihnini meşgul eder. Bu soruların etkisiyle sınava gerektiği gibi hazırlanamayan birçok öğrenciye rastlamak mümkündür.
Şu an insanların kullandığı herhangi bir otomobilin üretim serüvenini hiç düşündünüz mü? Caddelerde dolaşan, bizi bir yerden diğer bir yere götürmeye yarayan otoları kastediyorum. Bir otomobil üreticisi önce araç üretiminde kullanacağı malzemeyi sağlar, daha sonra üretim yapabileceği uygun bir mekân hazırlar. Yani fabrikasını kuracağı yeri seçer. Peki, bunlar otomobil üretimi için yeterli mi? Üretim esnasında insan gücüne ihtiyaç yok mudur? İnsan gücü ihtiyacını karşılamak için tasarım mühendisinden temizlik görevlisine kadar gerekli personeli fabrikasında çalıştırmak için işe alır. Böylece otomobil fabrikası üretim yapmaya hazır hale gelir. Ancak hemen seri üretime geçilmez. Önce numune olabilecek birkaç otomobil üretir. Bu otomobilleri yüzlerce farklı testlere tabi tutar. Bunlar hava koşullarına dayanaklılık, motor gücü, kaportanın ömrü, yakıt tüketim sistemi vb. Üretilen numune otomobillerin işi bitmemiştir. Yine yüzlerce farklı kaza testlerine tabi tutulur. Yani otomobillere önceden tasarlanmış kazalar yaptırılır. Üreticinin bu esnada birçok otomobili hurdaya döner. Şimdi sorarım size hurda otomobiller üretici için bir kayıp mı? Yoksa bir kazanç mı? Üretici yüzlerce otomobilimi üretim esnasında kaybettim diyerek üzülür mü? Yoksa sevinir mi?
— Elbette ki üzülmez.
— İşte “en kalıcı öğrenme tipi”, kayıpların kazanca dönüştüğü öğrenme tipidir. Şimdi hikâyemize devam edelim. Üniversite adayının üniversite öğrencisi olması için öncelikle yani öğrenme sürecinin gerçekleşmesi için bilgiyi üreteceği dokümanlara (testlere, soru bankalarına ve ÖSS’ye hazırlık kitaplarına) ihtiyacı vardır. Bununla birlikte bu dokümanlarda yer alan bilgileri zihnine aktarması için uygun bir ortam gerekir. Yeterli miktarda doküman ve uygun ortam tek başına yeterli midir? Elbette ki hayır! Zihne kaydedilen bilgilerin sağlam kaydedilip kaydedilmediğini ölçecek deneme sınavlarına yani otomobil üretiminde olduğu gibi çeşitli testlere tabi tutulması gerekir. Şimdi tekrar sorayım size deneme sınavlarındaki başarısızlık veya başarı bir kayıp mı? Yoksa kazanç mı?
— Bu soruya verilecek yanıt tabi ki kayıpların kazanca dönüştüğü “kalıcı öğrenme” dir. Öğrendiği bilgilerin sağlamlılığını deneme sınavlarıyla test etmeyen öğrenciler gerçek sınav için kendilerini hazır hissetmeyeceklerdir ya da hazır olmayacaklardır. Tıpkı çeşitli testlere tabi tutulmadan piyasa sürülen otomobil gibi.
Şimdi kayıpları nasıl kazanca dönüştürebiliriz biraz da ondan bahsedelim:

Denme Sınavları boy aynasıdır:
Deneme sınavlarının boy aynasından farkı yoktur. Boy aynası kişinin bütün bedenini göstererek bireyin kendine çeki-düzen vermesini sağlar. Aynaya bakarak kıyafetimizi düzeltir, saçımızı tararız. Deneme sınavları da öğrencinin bilgi düzeyini ölçer. Alınan puanların kendisine yakışıp yakışmadığını yani bu puanla hedefine ulaşıp ulaşamayacağını görür. Sonraki çalışmalarını bu sonuçlara göre düzenler.
Öğrenmenin bir yolu da deneme sınavlarıdır:
Denene-yanılma yoluyla öğrenme tecrübeye dayalı olduğu için diğer öğrenme yöntemlerine göre daha kalıcıdır. Birçok öğrenci öğrenmeyi bilgiyi hafızaya alma olarak algılar. Oysa önemli olan bilgilerin depolanması (hafızaya alınması) değil kullanılabilmesidir. Kullanılmayan bilgiler otomobil üreticisinin satış yapmadan sürekli üretim yapmasından farkı yoktur. Satış yapamayan bir fabrika ne kadar daha üretim yapabilir? Kullanmadığınız bilgileri bozulmadan deponuzda ne kadar süre saklayabilirsiniz? Bunu hiç düşündünüz mü?
Deneme Sınavlarıyla strateji belirlenir:
Otomobil üreticisi yaptığı testler sonucunda elde ettiği sonuçları kullanarak nasıl bir otomobil üreteceğine karar verir. Öğrenciler de ÖSS öncesi deneme sınavları sayesinde gerçek sınavda nasıl bir strateji uygulayacaklarını öğrenir. Örneğin önce sayısal bölümden mi, sözel bölümden mi başlamalıyım? Bu bölümlere ne kadar zaman ayırmalıyım? vb.
Öğrenmede sürecinde devamlılığı sağlar:
Bir sınıftaki öğrenciler öğrenme düzeyi, zekâ seviyesi vb. özellikleri eşit iki gruba ayrılmıştır. Birinci gruba sınavlardan sonra aldıkları notlar söylenmiş ve sınavla ilgi uyarılar yapılmıştır. Diğer gruba ise yıl boyunca uygulanan sınavların sonuçları söylenmediği gibi herhangi bir uyarı da yapılmamıştır. Bu iki grup yıl sonunda karşılaştırıldığında birinci grup yani sınav sonuçları söylenen ve çeşitli uyarılar yapılan grup diğer gruba göre daha başarılı olmuştur.
Şimdi otomobil üreticisini düşünelim. Fabrikasında sürekli otomobil üretiyor ama kaç otomobil sattığı, müşterilerinin öneri ve şikâyetleri konusunda herhangi bir bilgisi yok. Acaba bu konular hakkında bilgi sahibi olmazsa ne kadar süre daha üretim yapabilir. Ürettiği otomobillerini satacak müşteri bulabilir mi?
Deneme sınavları öğrencinin motivasyon düzeyini yüksek tutarak ona bilgi düzeyini kontrol etme fırsatı sağlar. Aldığı puanlarla tercih etmeyi düşündüğü bölümün puanını karşılaştırarak ne kadar daha çalışması gerektiğini, kaç puana ihtiyacının olduğunu bilir. Tıpkı piyasa koşullarını öğrenerek ona göre üretime davam eden otomobil üreticisi gibi.
Değerlendirilme yapılmalı:
Hikâyemizin sonuna geldik. Otomobil üretmeyi önce tasarladık, fabrikayı kurduk, çalışacak personeli işe aldık, otomobili çeşitli testlere tabi tuttuk ve bütün bunlardan sonra otomobili piyasaya yani kullanıcıların hizmetine sunduk. Sizce bütün bunlar yeterli mi? Üretici başka neler yapmalı? Bu üretici ürettiği otomobilin müşteriler tarafından beğenilip beğenilmediğini, diğer üretici firmaların yaptıkları satışları, otomobilin fiyatının alıcıları etkileyip etkilemediğini veya bu otomobili en çok hangi ülkelerde veya bölgelerde satabileceğini araştırmazsa ne olur? Fabrikası ne kadar süre daha çalışır ve üretim yapar.
Bir üreticinin otomobili üretmekle üretim süreci son bulmadığı gibi bir öğrencinin de deneme sınavı yaparak öğrenme süreci sona ermez. Üniversite adayı her deneme sınavından sonra sınavda yaptığı yanlışları, yapamadığı soruları düşünerek hatalarını ve eksiklerini giderme sürecine girmelidir. Bu soruların ilgili olduğu konuları tespit ederek tekrar o konulara çalışmalı yoksa sadece deneme sınavı yapmak öğrenmeyi ne kadar kalıcı hale getirir?
kaynak:rehberliksitesi.com